چند راهکار بر اساس تجربه ی شخصی برای خیال پردازی ناسازگار (Maladaptive daydreaming)
خیال پردازی ناسازگار ، یک اختلال یا بهتر است بگویم یک عادت مخرب که این روزها بیشتر درموردش صحبت میشود . در این رشته مطالب قصد ندارم این عادت مخرب را بر اساس داده های علمی مورد بررسی قرار دهم . تمام راهکار ها یا مطالبی که بیان میکنم صرفا از تجربه ی شخصی خودم منشا میگیرند . این موضوع را در نظر بگیرید شما نمیتوانید یکباره این عادت را ترک کنید حتی ممکن است اصلا نتوانید آن را ترک کنید ولی با به کار گیری روش مناسب میتوانید آن را به حداقل برسانید . بدانید که خیلی از ایده های ما از همین خیالات منشا میگیرند . شما نمیتوانید خیال پردازی را متوقف کنید . خیال پردازی یک عمل دفاعی برای ما انسان ها محسوب میشود . هرچه هم که نباشد میلیون ها سال طول کشیده تا مغز ما به تکامل برسد و ما بشویم انسان خردمند (homo sapiens) ..شما نمیتوانید مغزتان را متوقف کنید و بگویید لطفا متوقف شو من میخواهم درس بخوانم . این مغز قدرتمند تر از آنچه هست که شما تصور میکنید ولی مغز ما انسان ها کلا بدن ما سازگار پذیری بالایی دارد حتی سیستم قلبی عروقی ما توانایی سازگاری را دارد مثلا قلب یک یخ نورد به مراتب کار آمدی بالاتری نسبت به منو شما دارد . چرا ؟! چون آن را تمرین داده که در شرایط کمبود اکسیژن چگونه گلیمش را از آب بکشد. به همین خاطر قلب، حتی در شرایط عادی هم خوب کار میکند .وقتی قلب، سازگاری پیدا میکند دیگر مغز که جای خود دارد با تمرین درست میشود سراغ راهکار ها برویم
1.اولین موضوعی که برای مقابله با این عادت بد باید در نظر بگیرید شناسایی موقعیت هایی است که شما را به سمت این سیاه چاله میکشاند . بله دقیقا منظورم سیاه چاله است . از نظر من این عادت مخرب مثل یک سیاه چاله با یک جاذبه ی فوق العاده قوی عمل میکند و تمرکز و وقت مارا میبلعد و یکسری رفتارها و اعمال ما را در معرض این سیاه چاله قرار میدهد . این اعمال را شناسایی کنید . من نامشان را تله های ام دی میگذارم برای مثال لیستی از تله های خودم را بیان میکنم تا بهتر متوجه شوید :
. موقعیت هایی که باید در آنها انتظار کشید . وقتی در مسیر رفت و آمد هستم یا منتظر یک تماس تلفنی ام
.گوش دادن به بعضی از موسیقی ها برای من مثل یک تله عمل میکند
.بعد از گشت و گذار در شبکه های مجازی به خصوص اینستاگرام .
این تله ها برای هر شخصی میتواند متفاوت باشد. مثلا اگر شما خیالاتتان درمورد خواننده شدن است . تله ی ذهنی شما میتواند پیگیری خواننده های دیگر و سبک زندگی شان باشد . شما با اینکار به مغزتان اطلاعات میدهید تا دقیق تر خیال پردازی کند . دقیقا مثل آتشی که در آن هیزم میریزید و شعله ور تر میشود
2. در تله افتادنتان با چه عملی آغاز میشود ؟! سوال کمی گنگ است . قبول دارم . بیایید با یک مثال برایتان قضیه را شفاف کنم . من وقتی به تله ی ام دی می افتم شروع میکنم به راه رفتن . بله راه رفتن . گاهی انقدر را میروم که پاهایم درد میگیرد . ممکن است این قضیه برای یکی تکان دادن پاهایش یا تکان دادن دست هایش باشد . شما باید این ها را شناسایی کنید . سعی کنید با تمرین مغزتان به این حرکات حساس شود . یعنی وقتی شروع میکنید به راه رفتن به خودتا تذکر دهید سعی کنید یکجا بشینید و ذهن خود را از قضیه دور کنید . به اصطلاح شما باید آن را از نطفه خفه کنید . نباید بگذارید ادامه پیدا کند .خیال پردازی مثل یک زنجیره است شما آرام ارام شروع میکنید به ساخت یک دنیای خیالی که از قضا شما در آن نقش اصلی را دارید . هر چه این دنیا گسترده تر شود دل کندن از ان سخت تر است به همین خاطر است میگویم در نطفه خفه اش کنید . حالا چگونه آن را در نطفه خفه اش کنیم؟!
3. سعی کنید واقعیت هارا مدام برای خودتان مرور کنید . به خودتان یاد آوری کنید که در دنیای واقعی چه کسی هستید و چه جایگاهی دارید . یکی از هزاران دلیل خیال پردازی های بی وقفه این است که شما خودتان را نپذیرفته اید . شما باید خودتان را با ویژگی هایی که دارید بشناسید و بپذیرید. نباید اجازه دهید خیالات با ایجاد یک مه غلیظ دیدتان را نسبت به خود واقعی تان محدود کند . یکی از راهکار های پیشنهادی من این است روی کاغذی بنویسید که دقیقا چه کسی هستید و آن تکه کاغذ صبح که از خواب بیدار میشوید . در طول روز و حتی قبل از خواب، همراهتان باشد . سعی کنید عزت نفستان را بالا ببرید . عزت نفس یعی ارزشی که شما برای خودتان قائل هستید . ارزش خودتان را بالا ببرید . منظورم ارزش خود واقعیتان است نه خود خیالیتان . افزایش عزت نفس را میتوانید با انجام کوچکترین کارها آغاز کنید . یکی از کارهایی که به من در افزایش عزت نفس کمک کرده است کمک و مبحت به دیگران است و در مقابلش وقتی یک بد رفتاری کوچک از من سر میزند احساس کمبود عزت نفس میکنم و بخواهم خلاصه وار بگویم انجام کار درست موجب افزایش عزت نفس من میشود و در مقابل انجام کار های نادرست باعث میشود در پس ذهنم دید بدی نسبت به خودم داشته باشم . یکی دیگر از کارها هم میتواند کسب یک مهارت جدید باشد البته سعی نکنید همزمان هزارانتا مهارت یاد بگیرید یک مهارت را انتخاب کنید . و سعی کنید آن را در حد قابل قبولی تقویت کنید
4. شما باید در نظر داشته باشید که قرار نیست همه چیز بر وقف مراد شما باشد . مغز خیال پرداز ما عادت کرده است هر وقت اوضاع بر وقف مراد نبود سازوکار دفاعی اش را آغاز کند و با سیلی از خیالات مارا از واقعیت دور میکند . این خوب است که گاهی که شرایط بد میشود کمی از آن فاصله بگیریم ولی این را در نظر بگیرید . که زندگی گاهی اوقات با درد و رنج اجین شده است همانطور که ما حق داریم شادی و لذت را تجربه کنیم .رنج و درد هم باید تجربه کنیم . اگر ما درد نکشیم پس چگونه میتوانیم قدر لحظه های شاد زندگیمان را بدانیم ؟! . گاهی اوقات رنج کشیدن موجب این میشود که ما بخواهیم تغییر کنیم و متفاوت تر از قبل عمل کنیم . اگر در یک کار شکست بخوریم باید اندوهش را تحمل کنیم و آن اندوه سوخت رو به جلویی برای ما خواهد شد تا ما این بار با شناسایی اشکالتمان متفاوت از قبل عمل کنیم . نیچه یک حرف معروفی دارد که میگوید : « دردی که مرا نکشد مرا قوی تر خواهد ساخت »
5 دوپامین دیتاکس را امتحان کنید. دوپامین دیتاکس نوعی سم زدایی است . البته میشود نامی بهتر از سم زدایی داشته باشد ولی بگذریم . شما باید برای مدتی مغزتان را کمتر در معرض لذت هایی که همیشه دریافت میکنید قرار دهید . آن لذت برای افرادی مثل ما که که عادت خیال پردازی دارند چیست ؟! بله خیال پردازی است . خیال پردازی موجب آزاد شدن دوپامین در مغز ما میشود . همانطور که یک فرد معتاد با مصرف مواد در مغزش دوپامین آزاد میشود ما با خیال پردازی در مغزمان دوپامین ازاد میشود . دیگر مواردی که موجب افزایش دوپامین در مغز میشوند میتواند شیرینی جات ، یک موسیقی دل آنگیز ، ویدیو های فان اینستاگرامی و یوتیوبی - باشد . همه ی اینها موجب تولید دوپامین میشوند برای یک یک روز یا حتی نیم روز این ها را متوقف کنید . این هم بدانید که قرار نیست در دوره دوپامین دیتاکس به شما خوش بگذرد کاملا حوصله بر و کسالت آور خواهد بود قرار است اندکی دردو رنج متحمل شوید . ولی برایتان خوب است یک اراده ی آهنین میطلبد . از آنجا که سنگ بزرگ برای نزدن است پیشنهاد میکنم برای شروع برای خودتان مشخص کنید که مثلا از صبح تا بعد ظهر میخواهم مغزم را دوپامین دیتاکس کنم . سعی کنید از هدفگذاری های غیر واقعی دوری کنید
.
.
آپدیت
6 تکنیک کش در دست : چندی روزی است دوباره خیالاتم عود کرده اند یک روش در نت خوانده بودم که میگفت یک کش پول دستتان کنید هر وقت خیالات سراغتان آمد کش را بکشید و از یک عدد تا ده شماره معکوس بشمارید و سپس برگردید به سراغ کارتان ... این تکنیک را هر وقت خواستم انجام دهم در آن موفق نبودم ..شاید بخاطر این است که نسبت به آن زیاد از خودم اراده نشان ندادم حالا دوباره میخواهم سفت و سخت این روش را بکار ببرم تا بتوانم خیالاتم را به حداقل مقدار ممکن برسانم اگر جواب داد نتیجه اش را اینجا مینویسم
آپدیت (17 آذر 402)
تا حد خوبی در استفاده از این روش نتیجه گرفتم.. با روش های مختلفی میشه انجامش داد.. من کش ها رو روشون عدد نوشتم و هر روز که به طور موثر از این روش استفاده میکنم یه کش رو میندازم تو یه جعبه الان کش شماره 7 هستم یجور انگیزه میشه برام..
7 ثبت زمان و مکان شروع خیالات روی کاغذ : کاری که جدیدا دارم انجام میدهم این است که هر روز کاغذی کنار دستم میگذارم و مینویسم فلان ساعت در فلان مکان من به شدت در خیالاتم درمورد فلان موضوع غرق شدم ..البته همان لحظه که وارد خیال میشوم یادم میرود که باید یادشت اش کنم. ولی مهم نیست ..زمان و مکان حدودی و بازه ی زمانی حدودی را مینویسم در کنارش یک کش در دستم دارم سعی میکنم کمی آن را بکشم و خودم را تنبیه کنم در کنارش دیدن زمان صرف شده برای موضوع به این بیهودگی خودش باعث تنبیه روانی میشود ... التبه این کش را جدیدا نادیده میگیرم ولی سعی دارم با صرف انرژی اراده ام قضیه ی نادیده گرفتن کش را برطرف کنم
